(ANTĐ, ngày 15/05/2009) - Những tổn hại mà sách giả gây ra cho ngành xuất bản nước nhà nói riêng và văn hóa nói chung đang ở mức báo động. Trong khi đó, những chế tài hiện có không đủ khả năng làm suy yếu cả một hệ thống đầu nậu quá lớn. Bởi thế, đưa hành vi sản xuất sách giả vào Luật Hình sự vừa là nhu cầu bức bách của xã hội, vừa là nguyện vọng của các nhà làm sách chân chính lẫn các nhà quản lý xuất bản. Tuy nhiên, sách lậu như thế nào mới được coi là hàng giả, và có nên tội phạm hóa hành vi này hay không vẫn còn là vấn đề đang được bàn thảo.

(ANTĐ) - Những tổn hại mà sách giả gây ra cho ngành xuất bản nước nhà nói riêng và văn hóa nói chung đang ở mức báo động. Trong khi đó, những chế tài hiện có không đủ khả năng làm suy yếu cả một hệ thống đầu nậu quá lớn. Bởi thế, đưa hành vi sản xuất sách giả vào Luật Hình sự vừa là nhu cầu bức bách của xã hội, vừa là nguyện vọng của các nhà làm sách chân chính lẫn các nhà quản lý xuất bản. Tuy nhiên, sách lậu như thế nào mới được coi là hàng giả, và có nên tội phạm hóa hành vi này hay không vẫn còn là vấn đề đang được bàn thảo.

>>> Bài 1: Nhờn thuốc

>>>Bài 2: Phải coi sách lậu là hàng giả

Ông Nguyễn Kiểm -  Cục trưởng Cục Xuất bản:

Mức xử lý nhẹ - nhà quản lý bó tay

“Xóa bỏ được nạn dịch sách lậu không phải là việc có thể làm một sớm một chiều. Có nhiều nguyên nhân, trong đó mức xử lý hành chính cho hành vi in sách lậu quá nhẹ khiến cho các nhà quản lý nhiều khi chịu bó tay. Nếu việc in sách lậu vẫn cứ chỉ coi như vi phạm các quy định về hoạt động xuất bản như hiện nay thì không đủ độ răn đe, không làm các đầu nậu nản lòng.

Chỉ khi quy nó vào tội làm hàng giả và xử nghiêm khắc thì mới có thể ngăn chặn triệt để. Vấn đề là các nhà làm luật cần thay đổi nhận thức về hành vi này, và khi đưa ra một chế tài nào đó, cần phải tham khảo ý kiến những người làm xuất bản chuyên nghiệp để có sự công bằng và tính thực tế.

Tuy nhiên, cũng phải nói rằng để đưa hành vi này vào xử lý hình sự cần phải có lộ trình, cũng như phải cân đối với mặt bằng xử lý các mặt hàng khác. Tôi cho rằng rất cần thiết phải sớm ra các văn bản dưới luật, bổ sung để nâng mức xử lý hành chính lên gấp 5 - 10 lần lợi nhuận thu được, hoặc tước vĩnh viễn quyền kinh doanh sách với những tập thể, cá nhân vi phạm, để họ không còn khả năng tái phạm”.

Nhà văn Trung Trung Đỉnh - Giám đốc Nhà xuất bản Hội Nhà văn:

Không thể bất công với sách thật

“NXB Hội Nhà văn là một nạn nhân của sách lậu nhiều năm nay. Cảm giác như bọn làm sách lậu chỉ chờ có cuốn sách nào hay, nóng, đặc biệt là rình rập những cuốn sách nào “có vấn đề”, bị thu hồi là in lậu. Các nhà quản lý xuất bản có biết điều đó không? Họ biết chứ. Hội Xuất bản họp không biết bao nhiêu lần, lần nào cũng kêu, nhưng lần nào cũng không có cách giải quyết.

Không thể hiểu nổi vì sao sách lậu hoạt động công khai như thế, lộ liễu như thế, nghĩ rằng bắt được không hề khó mà lại không thể làm được gì. Câu hỏi đặt ra là các cơ quan chức năng, cơ quan quản lý Nhà nước đã làm chưa và đã làm hết sức mình hay chưa. Tôi nghĩ chỉ cần các cơ quan chức năng làm vài ba vụ điển hình, làm thẳng tay là có thể thay đổi được tình hình, ít nhất là khiến bọn in lậu phải e ngại.

Chế tài xử phạt cũng cần phải thay đổi, phải quy hành vi in sách lậu, phát hành sách lậu vào tội sản xuất và tiêu thụ hàng giả, kẻ in lậu phải bị xử lý hình sự, bởi không có gì phải bàn cãi sách lậu đích thị là một thứ hàng giả, hàng nhái, hàng độc hại. Sớm hay muộn nhất định phải bổ sung điều đó vào Luật Hình sự để trả lại công bằng cho những người làm sách chân chính. Kéo dài tình trạng này là một sự bất công với sách thật”.

Luật sư Nguyễn Hồng Bách - Chủ tịch Hội đồng tư vấn Văn phòng Luật sư Hồng Bách và cộng sự - Đoàn Luật sư Hà Nội:

Trong một số trường hợp phải xử lý hình sự

“Luật đã có quy định về hành vi làm hàng giả. Trong trường hợp này, xác định sách lậu có phải là hàng giả hay không thì phải có hướng dẫn của những cơ quan chuyên ngành.... để quy định rằng sách như thế nào thì được coi là sách giả, hoặc hiểu thế nào là hàng giả đối với hệ thống sách phát hành không theo chính ngạch.

Có lẽ sửa đổi Bộ luật Hình sự cũng nên quy định về vấn đề này. Trong thời điểm, Bộ luật Hình sự chưa được sửa đổi bổ sung thì cần có văn bản dưới luật đưa hành vi làm sách lậu vào quy chuẩn của Bộ luật hình sự.

Nếu thỏa mãn đầy đủ các yếu tố cấu thành tội phạm được quy định trong Bộ luật Hình sự thì khởi tố. Có nghĩa là trong một số trường hợp sẽ phải bị xử lý về mặt hình sự. Tôi cho rằng chế tài xử phạt hành chính hiện nay chưa nghiêm khắc và người thực hiện cũng chưa nghiêm túc. Cần quy định và quản lý chặt chẽ rằng nếu tái phạm sẽ có chế tài nặng hơn, thậm chí cấm xuất bản trong một thời hạn nhất định.

Để dẹp được nạn sách lậu, điều quan trọng là luật phải quy định chặt chẽ và chi tiết các trường hợp, thứ hai là chế tài phải nghiêm khắc, thứ ba là người thực thi để áp dụng chế tài phải công minh. Như thế mới đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của tác giả cũng như những nhà xuất bản làm ăn chân chính.

Bà Nguyễn Kim Thoa - Giám đốc Công ty Sách Tân Việt:

Còn sách lậu thì sách thật sẽ không còn đất sống

“Để in một cuốn sách, những NXB, cũng như những DN làm ăn chân chính phải trả đến hơn 10 đầu chi phí, từ việc giao dịch bản quyền, trả tiền bản quyền, chế bản, vẽ bìa, dịch thuật, hiệu đính, in ấn, xuất bản, nộp thuế cho đến việc chi phí thuê nhân công vận chuyển, phát hành... Trong khi đó người làm sách lậu chỉ chịu mỗi chi phí in, thậm chí là in chất lượng kém.

Như vậy thì những người làm sách chân chính dù có cố gắng đến đâu cũng không thể chạy đua được với sách lậu. Nếu cứ để sách lậu ngang nhiên tồn tại, hoành hành như hiện nay thì các doanh nghiệp sẽ không còn đất sống, Nhà nước sẽ thất thu thuế. Không quyết tâm dẹp nạn sách lậu thì có nghĩa là chúng ta đang cổ súy cho hành vi làm ăn phi pháp. Trong tình hình sách lậu tràn lan như hiện nay thì pháp luật cần thể hiện sự nghiêm minh đối với hành vi này bằng việc phải truy cứu trách nhiệm hình sự thì mới đủ sức răn đe, phòng ngừa”.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Luật sư Phạm Hồng Hải:

Hành vi in lậu có phải là tội phạm?

“Vấn đề không phải là việc cần thiết hay không cần thiết đưa hành vi sản xuất sách lậu vào Luật Hình sự. Điều cần bàn là với hành vi như thế thì có phải là tội phạm hay không. Nếu đã là tội phạm thì phải truy tố. Tôi cho rằng sách lậu có thể đưa vào hành vi vi phạm bản quyền chứ không phải là hàng giả bởi tất cả các phát minh sáng chế, các tác phẩm văn học nghệ thuật khi đã đăng ký tên của một người chủ sở hữu, nếu bị làm giả thì sẽ cấu thành tội vi phạm bản quyền.

Sách cũng là một loại hàng hóa nhưng nó có chế định điều chỉnh riêng. Nếu việc xử phạt hành chính còn quá nhẹ không đủ sức răn đe thì cần nâng mức phạt cao hơn, hoặc có thể bổ sung vào luật trong trường hợp cụ thể nào đó thì có thể xử lý hình sự. Ví dụ một hành vi đã bị xử lý hành chính rồi mà vẫn vi phạm thì có thể bị xử lý hình sự.  Và nếu hành vi in lậu mà gây nguy hiểm và đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì vẫn bị xử lý hình sự.  

Kiều Nguyên - Hoàng Hồng

(Thực hiện)

ICT