(TT, ngày 13/05/2009) - Ngày 12-5, một thông tư liên tịch được ký kết giữa Bộ Thông tin - truyền thông và Bộ Công an có nội dung cùng hợp tác chống in lậu. Đây là động thái mới nhất của cơ quan chức năng đối với nạn in lậu đang miễn nhiễm với các biện pháp ngăn chặn lâu nay.

 TT - Ngày 12-5, một thông tư liên tịch được ký kết giữa Bộ Thông tin - truyền thông và Bộ Công an có nội dung cùng hợp tác chống in lậu. Đây là động thái mới nhất của cơ quan chức năng đối với nạn in lậu đang miễn nhiễm với các biện pháp ngăn chặn lâu nay.

Nhân viên bắt in lậu bới sách giả giấu dưới gầm giường -Ảnh: L.Điền

Ngày 12-5, một thông tư liên tịch được ký kết giữa Bộ Thông tin - truyền thông và Bộ Công an có nội dung cùng hợp tác chống in lậu. Ðây là động thái mới nhất của cơ quan chức năng đối với nạn in lậu đang miễn nhiễm với các biện pháp ngăn chặn lâu nay.

 

Thành lập đoàn liên ngành phòng chống in lậu Đó là một trong những nội dung quan trọng của thông tư liên tịch về phối hợp phòng chống in lậu do Thứ trưởng Bộ Thông tin - truyền thông Đỗ Quý Doãn và Thứ trưởng Bộ Công an Lê Thế Tiệm vừa ký chiều 12-5. Theo thông tư này, Bộ Thông tin - truyền thông sẽ cử thanh tra bộ và Cục Xuất bản, Bộ Công an cử Cục Bảo vệ an ninh nội bộ và văn hóa - tư tưởng (A25), Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (C13) tham gia thành lập đoàn liên ngành phòng chống in lậu tại trung ương, tại các tỉnh sẽ thành lập các đội liên ngành. Các lực lượng này phải phối hợp chặt chẽ, trao đổi thông tin kịp thời, thanh tra, kiểm tra và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về hoạt động in. Cũng theo thông tư này, hằng năm hai bộ sẽ mở các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật về in và công tác phòng chống in lậu cho cán bộ các cấp có liên quan và tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động in. V.H.

Gần một chục đơn vị làm sách có "ân oán" với giới in lậu đều ngao ngán lắc đầu khi được hỏi: trong tình hình xuất bản ở VN hiện nay liệu có chống in lậu được không? Ðây cũng là câu hỏi thường trực trong đầu những người làm công tác xuất bản từ khi lĩnh vực được xem là "văn hóa tư tưởng" này cùng chuyển mình theo thị trường. Ðặc biệt, khi VN gia nhập công ước Berne vào năm 2004, nạn in lậu cũng từng được giới làm sách hi vọng là sẽ được giảm thiểu.

Vì rằng gia nhập công ước về bảo hộ quyền tác giả thể hiện ý chí của cả một quốc gia, và sự trong sạch của môi trường xuất bản là thể diện văn minh vượt ra ngoài tầm của giới làm sách.

 

 

Càng "ra biển lớn", càng in lậu!

Nhưng ngay trong năm 2004, vụ vi phạm tác quyền đối với bộ sách Dạy con làm giàu đã hé lộ một khung cảnh không lành mạnh của xuất bản nước nhà mặc dù đã ký công ước "sánh vai" cùng các nước. Ðến năm 2005, vụ in lậu đình đám của một đầu nậu phía Bắc đối với quyển Harry Potter 6 từng được NXB Trẻ dày công thương thảo tác quyền đã kéo những người làm sách VN về với thực tại: giới in lậu vẫn "vững như bàn thạch".

Và khi NXB Trẻ bị in lậu lên đến hàng chục đầu sách, đơn vị này đã phát đơn kêu cứu đến các cơ quan chức năng từ Sở Văn hóa - thông tin (cũ), đến cơ quan công an, Cục Xuất bản, cơ quan quản lý ngành in...

Chúng ta có rất nhiều cơ quan được giao nhiệm vụ không cho phép hành vi in lậu được phát sinh. Nhưng hoạt động in lậu chẳng những vẫn diễn ra đều đều mà còn liên tục phát triển ở tầm mức cao hơn, nguy hiểm hơn, gây thiệt hại không nhỏ cho xã hội thông qua lượng lớn sách giả tung ra thị trường trong khi không có cơ quan nào bảo vệ người tiêu dùng nếu lỡ mua nhầm loại hàng giả này. Nghịch lý ấy chính là mảnh đất "bình yên" cho hoạt động in lậu thách thức dư luận và mọi lời kêu cứu của những người làm sách chân chính.

 

 

Những cuộc "tự cứu"

Diễn trình phát triển đều đặn của giới in lậu đã đẩy những tiếng kêu cứu của các đơn vị bị vi phạm vào vô vọng.

 

Rút ngắn khoảng cách Năm năm trước, sách lậu thường xuất hiện sau khi sách thật phát hành khoảng một tháng, theo thời gian, khoảng cách này rút ngắn dần. Đến cuối năm 2008 thì một loạt sách của Nhã Nam vừa phát hành chưa được một tuần đã có sách lậu bán kèm theo sách thật tại các cửa hàng trong Nam ngoài Bắc. “Nóng hổi” nhất là đầu tháng năm này, khi tập sách Ký ức vụn của nhà văn Nguyễn Quang Lập vừa in xong chưa kịp phát hành đã thấy sách giả bày bán tại các cửa hàng như thể có vài chục cơ sở cùng chạy đua in tác phẩm này vậy.

Liên tục trong nhiều năm, Tuổi Trẻ từng phản ánh những cuộc "tự cứu" của giới làm sách trước nạn in lậu: có đơn vị tự mình cắt người làm trinh sát, đóng giả khách mua hàng để bắt quả tang rồi báo công an phối hợp bắt tại trận; có đơn vị tự in lên bìa sách những lời kêu gọi tẩy chay sách giả, mặc dù hành động đó ít nhiều làm... tổn thương cái bìa sách thật.

"Ăn thua đủ" nhất là Công ty Minh Trí trong "trận" đồng loạt bán dưới giá bìa bộ sách Sổ tay tin học gồm sáu cuốn hồi cuối năm 2007 để "đè chết" hàng tấn sách giả của một đầu nậu phía Bắc khi nắm được thông tin tay này vừa "luộc" trọn bộ sáu quyển sách đang bán chạy kia. Nói về vụ này, ông Vũ Ðình Hòa - giám đốc Công ty Minh Trí - tiết lộ: "Chúng tôi chịu lỗ 100 triệu đồng để phủ kín hàng ở thị trường phía Bắc, bù lại toàn bộ số sách giả đã in xong đều phải nằm trong kho của tay in lậu".

Nhưng "đánh" in lậu bằng cách trường vốn như vậy vẫn là cá biệt. Ngay ông Hòa cũng khẳng định: chỉ đánh một vài vụ, để cho chủ in lậu bị "ngậm hàng", lỗ vốn, thì họ "trừ" thương hiệu sách của mình ra, không in lậu nữa.

 

Chưa vụ in lậu nào được khởi tố

Trong hội nghị chống in lậu tổ chức tại Hà Nội năm 2007 có ý kiến tin rằng "giảm giá sách bằng mọi cách sẽ khiến đối tượng in lậu không còn kiếm được lợi nhuận hời như trước, chắc chắn họ sẽ bỏ cuộc do lợi nhuận thấp". Nhưng cũng chính Công ty Minh Trí đã phân tích tính không khả thi của cách này: các khoản giá giấy, tiền tác quyền, thuế... chiếm tỉ trọng lớn trong chi phí cấu thành một quyển sách, mà giới in lậu luôn chọn giấy xấu, giá rẻ, lại không tốn tiền cho các khoản này. Nên nếu người làm sách có chịu lỗ để giảm giá sách thì giới in lậu vẫn luôn giảm được nhiều hơn và họ chịu lỗ ít hơn.

Ðến nay sách lậu đã phát triển ở "tầm cao mới", đường dây làm sách giả đã quy mô đến mức có thể kìn kìn chuyển hàng chục tấn sách in lậu từ Bắc vào Nam và lưu kho để bán dần ngay giữa Sài Gòn. Cho nên nỗi uất ức của những người làm sách bị in lậu nhưng đành phải bó tay cũng là dễ hiểu. Nhưng khó hiểu hơn là từ khi VN gia nhập công ước Berne về bảo hộ
quyền tác giả đến nay, chưa có vụ in lậu nào được khởi tố theo các điều luật hình sự về sản xuất hàng giả.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ICT