Khách hàng tìm hiểu các kênh của VTC - Ảnh: Thanh Đạm

TT - Trước việc các kênh truyền hình phát công nghệ analog liên tiếp bị phát hiện phát sóng “chui”, trao đổi với Tuổi Trẻ, ông NGUYỄN VĂN NGỌ - chủ tịch Hội Vô tuyến điện tử VN - nói:

- Tần số là tài nguyên quốc gia nên cần có sự quản lý việc sử dụng tần số một cách chặt chẽ. Trước đây có thời gian dài ngành phát thanh, truyền hình độc lập với ngành viễn thông: một bên là Ủy ban Phát thanh - truyền hình VN, một bên là Tổng cục Bưu điện nên có những vướng mắc nhất định. Khi đó chúng ta có một dải băng tần dành riêng cho phát thanh, truyền hình, Cục Tần số vô tuyến điện không được can thiệp vào.

Bây giờ chúng ta quy định lại, cơ quan chức năng mới bắt đầu ra tay, chứ trước kia chúng ta không làm được mạnh như thế. Nhưng vấn đề là phải có Luật tần số. Dự thảo luật này đang được xúc tiến soạn thảo, khi nào Quốc hội thông qua chúng ta mới có “vũ khí” để thực thi tốt hơn.

* Ông đánh giá thế nào về việc sử dụng tần số hiện nay?

Ông Nguyễn Văn Ngọ - Ảnh: K.Hưng

- Rất lãng phí. Dải băng tần dùng cho phát thanh, truyền hình chiếm một đoạn tần rất rộng. Tất cả tỉnh, thành trên cả nước đều có đài phát thanh, truyền hình và hầu hết phát công nghệ analog nên phải có ít nhất 30 tần số.

Đã có những trường hợp đài của hai địa phương vướng với nhau xung quanh câu chuyện tần số này. Chính vì thế chúng tôi từng kiến nghị Bộ Thông tin - truyền thông sớm xây dựng lộ trình đưa các đài phát thanh, truyền hình chuyển sang công nghệ kỹ thuật số để tiết kiệm băng tần vì với công nghệ kỹ thuật số chúng ta chỉ cần 1-2 tần số cho tất cả các đài phát thanh, truyền hình trên cả nước. Ngoài ra, chuyển sang công nghệ số cũng sẽ tránh được câu chuyện phát sóng truyền hình analog “chui” như một số đài hiện nay.

Khi chuyển sang truyền hình kỹ thuật số, các đài phát thanh, truyền hình cũng không phải đầu tư lớn vì không phải bỏ thiết bị đang dùng, chỉ phải thay một số bộ phận và phạm vi phủ sóng cũng không thay đổi nhưng công suất phát sóng giảm nhiều. Đặc biệt, do chỉ sử dụng 1-2 tần số nên số lượng tần số còn lại chúng ta có thể bán cho các dịch vụ khác.

* Có thực tế là nếu chuyển sang truyền hình kỹ thuật số thì nhiều người dân có thu nhập thấp sẽ rất khó được tiếp cận với dịch vụ truyền hình do thiết bị thu hình đắt?

- Sau khi chuyển sang truyền hình số, các tần số dôi ra có giá trị tài chính rất lớn và số tiền bán tần số này cho các dịch vụ giá trị gia tăng sẽ được Nhà nước sử dụng hỗ trợ người dân mua đầu thu kỹ thuật số. Tuy nhiên, chiến lược phát triển phát thanh, truyền hình được phê duyệt lại đặt thời điểm đến năm 2020 mới chấm dứt phát sóng truyền hình analog nên tôi cho rằng như thế là hơi muộn so với thế giới mặc dù chúng ta có hệ thống truyền hình số mặt đất sớm trong khu vực Đông Nam Á.

Với chiến lược đó, tức là chúng ta vẫn tiếp tục phát sóng truyền hình analog và vẫn lãng phí tần số. Các nước khác họ đều sớm xúc tiến việc chuyển đổi sang công nghệ truyền hình số hoặc thực hiện lộ trình phát sóng song song cả truyền hình số lẫn truyền hình analog và số lượng tần số dôi dư sẽ được bán để lấy tiền hỗ trợ người dân mua thiết bị thu truyền hình số. Có nước thậm chí phát không đầu thu kỹ thuật số cho người dân cả nước hoặc thực hiện với người dân ở những vùng sâu, vùng xa.

* Thưa ông, ưu điểm của truyền hình số so với truyền hình analog là gì?

- Công nghệ số cho phép nâng cao chất lượng của phát thanh, truyền hình và có khả năng chống nhiễu rất cao. Mỗi tần số trước kia dành cho một kênh truyền hình analog thì với công nghệ số nó có thể đáp ứng được 4-6 kênh truyền hình. Khi chuyển sang công nghệ số, các chương trình truyền hình của tất cả các đài truyền hình trên cả nước được mã hóa khác nhau nên chỉ cần dùng 1-2 tần số chứ không phải dùng hàng chục tần số như hiện nay. Chỉ có điều hiện nay các đầu thu tín hiệu truyền hình số có đầu vào là tín hiệu số nhưng đầu ra lại là tín hiệu analog nên người dân vẫn chưa được xem truyền hình với chất lượng tốt.

Nếu người dân có tivi thu thẳng tín hiệu số thì mới được xem truyền hình độ nét cao nhưng những máy thu hình như vậy rất đắt, ngay cả ở Mỹ và các nước châu Âu người ta vẫn dùng đầu thu tín hiệu chứ rất ít người dùng máy thu hình trực tiếp tín hiệu số. Nhưng một điểm quan trọng là các đài phát sóng truyền hình công nghệ số không cần công suất lớn như đài phát sóng công nghệ analog nên sẽ không ảnh hưởng đến sức khỏe người dân trong khu vực đặt đài phát sóng.

K.HƯNG thực hiện