(CAND, ngày 16/03/2010) Ngày 5/3 vừa qua, Cơ quan CSĐT Công an quận Bình Thạnh, TP HCM đã tống đạt quyết định khởi tố vụ án in lậu về "Vi phạm các quy định về xuất bản, phát hành sách" do ông Lương Vĩnh Kim, sinh năm 1951, ngụ phường Bến Nghé, quận 1, TP HCM làm Chủ tịch Hội đồng Quản trị. Đây cũng là một trong những đơn vị in ấn và phát hành sách nổi tiếng bậc nhất TP về sách giá rẻ.

(CAND, ngày 16/03/2010) Ngày 5/3 vừa qua, Cơ quan CSĐT Công an quận Bình Thạnh, TP HCM đã tống đạt quyết định khởi tố vụ án in lậu về "Vi phạm các quy định về xuất bản, phát hành sách" do ông Lương Vĩnh Kim, sinh năm 1951, ngụ phường Bến Nghé, quận 1, TP HCM làm Chủ tịch Hội đồng Quản trị. Đây cũng là một trong những đơn vị in ấn và phát hành sách nổi tiếng bậc nhất TP về sách giá rẻ.

 

Liên tục tỏ ra bất hợp tác với cơ quan chức năng

Ngay khi lực lượng cơ quan chức năng có mặt tại hiện trường để tống đạt quyết định khởi tố và đọc lệnh khám xét, đã gặp phải sự bất hợp tác từ nhà in. Dưới sự chỉ đạo của ông Lương Vĩnh Kim, những người có mặt trong Công ty Cổ phần In Hoa Mai tỏ rõ thái độ chống đối của mình bằng cách khóa chặt cánh cổng sắt và không chịu mở cửa. Phải sau 3 lần dùng loa kêu gọi và thuyết phục, cánh cửa của nhà in mới được hé mở. Khá vất vả, cơ quan chức năng mới có thể tiếp cận hiện trường, đọc lệnh khởi tố và khám xét.

Đây không phải là lần đầu tiên cơ quan thực thi pháp luật gặp phải sự chống đối quyết liệt từ phía những đơn vị kinh doanh sách của ông Lương Vĩnh Kim. Sự việc tương tự diễn ra vào đêm ngày 7/12/2009, tại Nhà sách Quỳnh Mai ở số 474, đường Nguyễn Thị Minh Khai, quận 1.

Thời điểm đó, chủ Nhà sách Quỳnh Mai ra lệnh cho nhân viên đóng tất cả cầu dao điện và ra về. Sau đó, họ thực hiện chiến thuật "vườn không nhà trống", bỏ mặc lực lượng cơ quan chức năng "muốn làm gì thì làm". Hết cách, đoàn kiểm tra phải tự ở lại kiểm tra và "lều trại" tại đây cả một đêm. Trong tình thế này, vị đại diện đoàn Thanh tra Sở Thông tin - Truyền thông TP HCM đã phải gọi điện thoại đến số cầm tay của ông Lương Vĩnh Kim và đề nghị ông có mặt tại hiện trường.

Cơ quan chức năng kiểm tra nhà in Hoa Mai.

Oái ăm thay, trả lời thẳng thừng qua điện thoại, ông Lương Vĩnh Kim cho biết mình đang phiêu diêu ở tận Hà Nội nên không về được. Việc kiểm kê số sách in lậu tại Nhà sách Quỳnh Mai sang tận ngày hôm sau vẫn không thể hết. Số lượng sách quá nhiều và không thể đếm xuể. Hàng trăm đầu sách dạy ngoại ngữ vi phạm bản quyền được in ấn công phu và bày bán đầy trong nhà sách.

Những cuốn thông dụng nhất như bộ sách dạy ngoại ngữ Interactions, Mosaic bao gồm trọn bộ 18 tập do NXB Đồng Nai liên kết Nhà sách Quỳnh Mai cũng bị làm "lụi" hoàn toàn. Hay như, đầu sách dạy ngoại ngữ thuộc bản quyền của NXB McGrawhill được nhượng quyền cho NXB Tổng hợp xuất bản tại Việt Nam cũng bị "xào nấu" và in lậu tinh vi.

Ngay chiều ngày hôm sau (8/12), Thanh tra Sở Thông tin - Truyền thông TP HCM phối hợp với các cơ quan công an thực hiện lệnh khám xét trụ sở Công ty Cổ phần In Hoa Mai ở số 217/4 Nơ Trang Long. Tại địa điểm kho hàng chỉ có diện tích khoảng 300m2, thế nhưng cơ quan chức năng phát hiện 3.729 thùng sách sai phạm trong lĩnh vực xuất bản.

Số lượng đầu sách được kiểm kê ước tính lên khoảng 300 tựa sách các loại. Theo thống kê sơ bộ, có 6 NXB nước ngoài và những đầu sách của Fahasa bị Nhà sách Quỳnh Mai "luộc" lại. Lượng sách vi phạm tác quyền chỉ trong hai đợt kiểm tra này lên đến 35.000 cuốn, trị giá trên 1,5 tỉ đồng. Phân loại sách vi phạm tại đây, đa số được “xào nấu” và bán chạy nhất tại Quỳnh Mai là sách dạy và học ngoại ngữ. Đại diện Công ty Cổ phần In Hoa Mai... không thể xuất trình được hợp đồng với chủ sở hữu và tác giả.

Trong chuỗi hệ thống in ấn và phát hành sách của Công ty Hoa Mai, ngoài việc giữ chức vụ là Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc Công ty TNHH Phát hành sách Sài Gòn (Nhà sách Quỳnh Mai) thì bản thân ông Lương Vĩnh Kim còn mở cả văn phòng Luật sư Lương Vĩnh Kim ngay tại xưởng in ấn của mình. Rõ ràng, vụ việc này cho thấy ông Kim rất hiểu luật nhưng vẫn cố tình vi phạm luật (!?). Chưa hết, Trung tâm Biên soạn và Dịch thuật sách Sài Gòn cũng do ông Kim làm chủ sỡ hữu.

Thời cực thịnh của Nhà sách Quỳnh Mai, ông Lương Vĩnh Kim nói gì?

Trong giới phát hành sách từng đề cử ông Lương Vĩnh Kim là một trong những "Vua đầu bếp" ở lĩnh vực in ấn xuất bản phẩm. Bởi thế, tại hội thảo về "Sách vi phạm bản quyền của NXB nước ngoài - Thực trạng và giải pháp phòng chống", danh sách về các đơn vị in ấn và phát hành vi phạm bản quyền được xướng lên thì cái tên Nhà sách Quỳnh Mai đã đoạt chiếc cúp vô địch khi đứng đầu bảng.

Cũng tại buổi hội thảo này, đơn vị phát hành uy tín nhất là Fahasa đã đưa ra những bằng chứng xác thực nhất về 1.000 tựa sách không có bản quyền và được in lậu trong nước để so sánh với sách gốc do chính Fahasa nhập khẩu và phát hành. Nghĩ rằng mình bị các "liên minh" trên trù dập và "ăn hiếp", ông Lương Vĩnh Kim "phản pháo" và khẳng định "liên minh" này không có quyền kiện mình về vi phạm bản quyền.

Đã "gian" lại "ngoa", ông Lương Vĩnh Kim rải đơn tố cáo "liên minh" này đến các cơ quan chức năng xin được cầu cứu. Trong đơn ông khẳng định, việc in ấn và phát hành sách lậu của mình chẳng qua là "vì dân phục vụ" chứ ông cũng chẳng ham tiền bạc!

Còn nhớ, thời điểm đầu tháng 6/2009, trước khi "lò" in sách lậu này bị kiểm tra, chúng tôi cũng đã có dịp trò chuyện với ông Lương Vĩnh Kim về nguyên nhân việc bán sách giá rẻ của mình. Ông Kim cho rằng sách mình làm ra với giá rẻ nhất nhằm mục đích truyền tải những kiến thức đến các bạn sinh viên và học sinh. Mà đặc biệt là, ông chỉ nhắm đến những đầu sách từ tận trời Tây xa xôi nào đó.

Không biết ông Lương Vĩnh Kim có nghĩ đến ngày hôm nay, khi có đến 6 NXB mà ông từng "đạo" và "luộc" sách đã đâm đơn kiện mình ra tòa. Qua cuộc trò chuyện này, ông Kim cho chúng tôi biết, "vì bản thân mình không được cống hiến cho người, cho đời trong những lĩnh vực khác nên ông quyết định chọn lĩnh vực xuất bản phẩm. Tất nhiên, với cách "xào nấu" sách khá tinh vi ông Kim chẳng phải tốn một xu mua bản quyền từ những đầu sách trên.

Ác thay, sách được phát hành tại Quỳnh Mai thực sự lôi cuốn được độc giả chẳng phải nội dung, cũng chẳng phải hình thức đẹp mà chỉ vì giá khá rẻ. Hầu hết học sinh, sinh viên biết đến Nhà sách Quỳnh Mai qua hình thức mua dù chỉ một cuốn sách đều được giảm từ 25% đến 30% theo giá bìa.

Ông Lương Vĩnh Kim còn cho biết, Nhà sách Quỳnh Mai là một đơn vị viết sách, rồi biên soạn và dịch thuật trực tiếp chứ thực tế không phải là đơn vị bán sách. Ấy thế, độc giả đến với ông đương nhiên được mua theo giá sỉ. Bằng "tình yêu lý tưởng" của mình, ông Kim thổ lộ: "Muốn đem sách đến phục vụ chủ yếu cho người nghèo".

Lý giải thêm một phần trong chuyện kinh doanh xuất bản phẩm, ông Kim tiết lộ: Do hệ thống cơ sở in ấn và mặt bằng của Quỳnh Mai không phải thuê mướn như các đơn vị khác nên ông tiết kiệm được khá nhiều chi phí. Quy trình sản xuất và tiêu thụ được khép kín từ khâu biên soạn, trình bày ấn phẩm và in ấn ngay tại Công ty Cổ phần In Hoa Mai ở số 217/4 Nơ Trang Long.

Ông Lương Vĩnh Kim ước tính mỗi tháng tiết kiệm được khoảng 200 triệu đồng và mang kỳ vọng: "Doanh số đã - đang và sẽ còn tăng lên nữa". Đúng vào thời điểm tưởng chừng ông Kim đang phất lên từ việc làm bất chính và bị cả giới xuất bản phẩm lên án thì ông ngã quị. Ở đây, dù ông Lương Vĩnh Kim thực sự có ý nghĩ mang sách đến người nghèo là có thật đi chăng nữa, tuy nhiên, việc vi phạm bản quyền với quy mô  lớn và ảnh hưởng đến những đơn vị làm ăn chân chính khác là đáng lên án.      

Suy cho cùng, một thực tế là khi sách đến với người đọc giá còn khá cao. Đối với cơ quan chức năng, chỉ mới có những bộ phận để thanh tra và kiểm tra việc in ấn sách lậu. Người dân luôn mong mỏi, cần phải kiểm soát chặt chẽ giá sách nhằm chống nạn độc quyền trong in ấn và phát hành xuất bản phẩm. Đây mới thực sự là một sân chơi công bằng cho độc giả khi tiếp cận ánh sáng văn hóa của nhân loại

 

  Đỗ Hưng

 

ICT