Thị trường lịch đang trở nên sôi động hơn với lượng khách mua các loại lịch tờ, bloc... tăng dần. Trong khi đó, việc hàng chục nhà xuất bản (NXB) liên kết xuất bản lịch năm nay cũng làm thị trường phân hóa khá rõ.

* Chuộng lịch cỡ lớn

Hiện tại, nhiều công ty, doanh nghiệp đã bắt đầu đặt mua các loại lịch tờ, bloc, lịch để bàn, sổ tay... làm quà tặng cho nhân viên và khách hàng. Tại nhiều điểm bán, lượng khách lẻ đến mua cũng đang tăng dần. Bà Trần Thị Nở, cửa hàng trưởng nhà sách FAHASA Biên Hòa, cho biết hiện đã có khá nhiều DN đặt mua lịch bloc, lịch tờ với số lượng từ 500 - 2.000 sản phẩm/đơn hàng. Bên cạnh đó, khách mua lẻ cũng bắt đầu tăng, song chủ yếu tập trung ở các mặt hàng lịch bloc lớn với giá từ 150 - 600 ngàn đồng/bloc. Khảo sát của chúng tôi tại nhiều điểm bán lịch ở đường 30-4, Phạm Văn Thuận cũng cho thấy xu hướng tiêu dùng lịch của thị trường đang đổi khác. "Người mua giờ chỉ chuộng lịch bloc cỡ lớn với chất lượng in cao cấp, nhiều màu sắc khiến các loại lịch bloc cỡ nhỏ, lịch tờ nẹp thiếc... "dạt" về các vùng quê. Hầu hết khách hàng ở thị trấn, đô thị... đều lựa chọn lịch 7 tờ với gáy lò xo trang nhã" -  chị Huệ, chủ một điểm bán văn phòng phẩm trên đường Phạm Văn Thuận nhận xét.

Về mẫu mã, nhiều NXB cũng đang cố gắng thoát khỏi sự đơn điệu thông thường với nhiều cải tiến, như làm lịch bloc dáng dài, bloc hình thần tài, bìa lịch giả gỗ, giả ngọc... Nhiều mẫu lịch mới với bìa lịch in chữ nổi có chất lượng giấy tốt hơn, kỹ thuật in hiện đại nên màu sắc sáng và sắc nét hơn cũng xuất hiện. Riêng lịch tờ năm nay không có nhiều sự cải tiến về mẫu mã, hầu hết chỉ xoay quanh các chủ đề như phong cảnh, nội thất, hoa, áo dài, áo tứ thân... và các NXB hầu hết chỉ "đọ" nhau về độ sắc nét trong in ấn và những cải thiện nhỏ về tiện ích như đặt gáy lò xo ở giữa để làm sản phẩm dễ sử dụng hơn, thêm phần ghi chú ở lịch bàn... Đặc biệt, thị trường năm nay xuất hiện loại lịch lò xo "mini" với nhiều mẫu mã phong phú, đa dạng, thích hợp cho học sinh treo cạnh bàn học hoặc bỏ trong cặp sách nên được giới trẻ tiêu thụ khá mạnh.

* Tái diễn liên kết xuất bản

Thị trường lịch 2011 đánh dấu một sự kiện khá đặc biệt khi hàng chục NXB sau một thời gian dài được "cởi trói", cho xuất bản lịch tự do, nay quay lại liên kết với nhau để xuất bản lịch theo nhóm, "chốt" cả số lượng, chủ đề lẫn giá cả từ cách đây vài tháng. Tuy nhiên, một số NXB vẫn làm riêng, không tham gia nhóm liên kết. Theo đó, nhóm liên kết xuất bản sẽ tiêu thụ lịch thông qua tổng đại lý là Tổng công ty sách Việt Nam , còn các NXB khác thì tự tiêu thụ theo các kênh riêng của mình. Nhìn chung, các NXB liên kết chủ yếu tập trung in các loại bloc cỡ lớn trở lên, vốn dễ tiêu thụ và được ưa chuộng nên thị trường hiện "vắng bóng" các sản phẩm bloc nhỏ và vừa của nhóm NXB này, chỉ xuất hiện sản phẩm của một số NXB liên kết với tư nhân.

Theo bà Nở, các NXB liên kết với nhau ra lịch nên số lượng và giá cả đã được chốt, do đó người bán có tâm lý ổn định hơn. Tuy nhiên, nhu cầu đang tăng mạnh nên khả năng đến cuối năm một số loại lịch sẽ hút hàng. Trong khi đó, bà Kim Liên, Giám đốc Công ty CP phát hành sách Đồng Nai, cho biết tái diễn liên kết xuất bản ở thị trường lịch khiến giới phân phối lịch năm nay khá ngập ngừng khi phải chọn giữa 2 bên liên kết và không liên kết. Bà Liên cho biết, đã phải lấy hàng của cả 2 nhóm và qua thực tế phân phối, nhóm không liên kết đang chiếm ưu thế về lượng khách hàng do chất lượng in và mẫu mã tốt hơn. Về giá cả, giá lịch các loại năm nay tăng từ 15 - 25% so với mùa lịch năm ngoái do giá giấy, công in... đều tăng mạnh. Cụ thể, các loại lịch bloc tăng giá từ 2 - 20 ngàn đồng/bloc, giá lịch tờ tăng từ 2.000 - 4.000 đồng/sản phẩm tùy kích cỡ, mẫu mã, chất lượng... Do giá cả tăng mạnh nên năm nay, chiết khấu cho người bán cũng giảm mạnh với mức giảm đến 50% so với mùa lịch trước.

V.Lâm