Trong bản tin tuần vừa qua, Cục An toàn thông tin (ATTT) - Bộ Thông tin & Truyền thông, tiếp tục cảnh báo một số hình thức lừa đảo trực tuyến đáng chú ý.
Trước các thủ đoạn lừa đảo ngày càng phức tạp, người dùng cần thường xuyên cảnh giác, bảo vệ bản thân trên không gian mạng để tránh bị lừa chiếm đoạt tài sản.
Lừa đảo ủng hộ đồng bào vùng lũ lụt
Những ngày qua, bão số 3 (Yagi) gây mưa lớn, lũ quét, ngập lụt, sạt lở đất trên diện rộng tại các tỉnh miền Bắc. Lợi dụng tình hình đó, nhiều đối tượng xấu đã mạo danh Hội Chữ thập đỏ hoặc các tổ chức từ thiện uy tín, kêu gọi quyên góp nhằm chiếm đoạt số tiền của người dân ủng hộ đồng bào gặp thiên tai.
Cụ thể, nhiều đối tượng giả mạo cơ quan Nhà nước hoặc các tổ chức uy tín, đưa ra thông tin sai lệch về tình hình bão lũ tại các tỉnh miền Bắc để kêu gọi quyên góp, ủng hộ các gia đình bị ảnh hưởng.
Đối tượng lừa đảo sử dụng hình ảnh, thông tin giống các trang chính thống để kêu gọi người hảo tâm quyên góp, chuyển tiền vào tài khoản cá nhân nhằm chiếm đoạt.
Đánh vào sự quan tâm của người dân với tin tức liên quan đến tình hình bão lũ, chúng còn phát tán thông tin giả mạo, sai sự thật trên các trang mạng xã hội về tình hình lũ lụt.
Trước thực trạng lừa đảo diễn ra, Cục ATTT khuyến cáo người dân khi quyên góp/ủng hộ, cần tìm hiểu kỹ về tổ chức kêu gọi, xác minh thông tin được cung cấp.
Trong trường hợp người có lòng hảo tâm, muốn chia sẻ với khó khăn của đồng bào trong vùng thiên tai, nên quyên góp, ủng hộ tại các đơn vị có uy tín, minh bạch, đảm bảo sự đóng góp của mình có ý nghĩa.
Mạo danh bác sĩ bệnh viện để chiếm đoạt tài sản
Lợi dụng nhu cầu làm đẹp của người dân ngày càng cao, các đối tượng lừa đảo liên tục mạo danh bác sĩ thẩm mỹ Bệnh viện Chợ Rẫy, tạo lòng tin với khách hàng nhằm trục lợi.
Cụ thể, Bệnh viện Chợ Rẫy vừa phát hiện một fanpage có tên “PGS TS BS Văn Thanh - Chuyên Khoa Thẩm Mỹ Bệnh viện Chợ Rẫy”. Trang này tự xưng bác sĩ Trưởng khoa, đang công tác tại khoa Tạo hình thẩm mỹ Bệnh viện Chợ Rẫy.
Đáng lưu ý, hình nền của fanpage giả mạo còn sử dụng ảnh tập thể khoa Nội soi Bệnh viện Chợ Rẫy để cắt ghép, đưa hình bác sĩ giả mạo nhằm tạo lòng tin với khách hàng. Điều này gây bức xúc không nhỏ cho các bác sĩ có mặt trong ảnh gốc.
Với hình thức lừa đảo trên, đối tượng tạo lập các tài khoản giả mạo tên và hình ảnh bác sĩ có uy tín, danh tiếng. Các trang giả mạo thường chia sẻ bài viết liên quan đến sức khỏe, khám chữa bệnh để thu hút sự chú ý và tạo niềm tin.
Để tạo thêm uy tín, đối tượng còn đăng ảnh chứng chỉ, bằng cấp giả hoặc chỉnh sửa làm giả danh tính bác sĩ. Sau khi xây dựng lòng tin với người theo dõi, kẻ lừa đảo mời chào dịch vụ khám chữa bệnh trực tuyến với giá thấp hoặc ưu đãi đặc biệt.
Sau khi nhận tiền cọc hoặc thanh toán dịch vụ, đối tượng sẽ biến mất hoặc cung cấp thông tin y tế không chính xác, gây nguy hại cho sức khỏe người bệnh.
Trước thực trạng lừa đảo diễn ra, Cục ATTT khuyến cáo người dân tuyệt đối cẩn trọng trước các dịch vụ khám chữa bệnh, bán thuốc trên mạng xã hội.
Trước khi sử dụng dịch vụ khám chữa bệnh, hãy kiểm tra kỹ thông tin về bác sĩ và cơ sở y tế, xác minh qua website của các cơ quan y tế uy tín hoặc nguồn đáng tin cậy.
Nếu có nhu cầu khám chữa bệnh, hãy đến các bệnh viện hoặc cơ sở y tế uy tín, được cơ quan chức năng cấp phép. Ngoài ra, chỉ nên sử dụng các nền tảng khám chữa bệnh online chính thống, được cấp phép và có hệ thống kiểm tra danh tính bác sĩ rõ ràng.
Trong trường hợp nghi ngờ bản thân bị lừa, người dân cần lập tức báo cáo cơ quan chức năng hoặc tổ chức bảo vệ người tiêu dùng để được hỗ trợ, giải quyết và ngăn chặn kịp thời.
Các chiêu trò lừa đầu tư, xuất khẩu lao động
Cục ATTT cũng cảnh báo một số hình thức lừa đảo thường xuyên diễn ra. Trong đó, Công an TP. Hà Nội vừa tiếp nhận đơn trình báo từ chị V. (SN 1974, ngụ quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) về việc bị lừa 2,3 tỷ đồng sau khi tham gia nhóm “Tài chính thời đại” và đầu tư tiền mã hóa trên sàn Bitforex.com.
Mạo danh nhân viên tài chính hoặc chuyên viên chứng khoán, đối tượng lừa đảo mời nạn nhân tham gia các nhóm chat trên mạng xã hội, dụ dỗ đầu tư với lời hứa lãi suất cao. Sau khi thu hút lượng lớn nạn nhân và nhận tiền, sàn giao dịch ảo sẽ đóng cửa hoặc biến mất.
Cục ATTT khuyến cáo người dân không đầu tư, mua bán trên các sàn giao dịch tiền mã hóa. Trước khi tham gia, nên kiểm tra giấy phép hoạt động và thông tin về sàn giao dịch. Chỉ nên giao dịch trên các sàn được cơ quan chức năng cấp phép.
Ngoài ra, Trung tâm Lao động ngoài nước (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội) vừa cảnh báo thông tin giả mạo, lừa đảo người lao động đi Hàn Quốc làm việc theo chương trình EPS.
Các đối tượng mạo danh công ty môi giới hợp pháp bằng cách tạo website, cung cấp giấy tờ giả. Chúng còn tổ chức hội thảo tại địa phương, hứa hẹn thu nhập cao nhưng chi phí xuất khẩu lao động thấp. Sau khi nộp tiền môi giới hoặc làm hồ sơ, người lao động không thể liên lạc với đối tượng lừa đảo, hoặc ra nước ngoài với công việc, thu nhập khác xa lời hứa.
Cục ATTT khuyến cáo người lao động tìm hiểu về các chương trình xuất khẩu lao động qua nguồn tin chính thống. Nên kiểm tra danh tính các tổ chức, xác minh qua website của cơ quan chức năng. Tuyệt đối không nộp tiền trước khi ký kết hợp đồng lao động, cần có thông tin rõ ràng về điều khoản công việc, thu nhập, chi phí cụ thể.
Trong trường hợp nghi ngờ bản thân bị lừa, người dân cần lập tức báo cáo cơ quan chức năng hoặc tổ chức bảo vệ người tiêu dùng để được hỗ trợ, giải quyết và ngăn chặn kịp thời.
Mạo danh CEO Apple kêu gọi đầu tư tiền mã hóa
Trong bối cảnh iPhone 16 ra mắt, nhiều người bắt gặp hình ảnh CEO Tim Cook của Apple xuất hiện trong các livestream kêu gọi đầu tư tiền mã hóa. Thực chất, đây là các video giả mạo, dùng deepfake để lừa đầu tư. Sau khi nhận lượng tiền nhất định từ nạn nhân, kẻ lừa đảo sẽ tắt livestream, xóa toàn bộ video và thông tin liên quan.
Trước tình trạng trên, Cục ATTT khuyến cáo người dân cảnh giác trước lời kêu gọi đầu tư hứa hẹn lợi nhuận cao, rủi ro thấp. Chủ động xác minh tính hợp pháp của dự án, xác thực nguồn gốc video hoặc bài đăng trên mạng xã hội.
Thời gian gần đây, tại Mỹ còn xuất hiện hành vi lừa đảo nhắm vào số điện thoại của người dân thông qua dịch vụ Google Voice. Chúng nhắm đến người bán hàng trên Craigslist hoặc Facebook Marketplace, yêu cầu người bán cung cấp số điện thoại và mã xác nhận Google Voice.
Sau khi nạn nhân chia sẻ mã, đối tượng sẽ tạo tài khoản Google Voice liên kết với số điện thoại nạn nhân đang sử dụng. Điều này cho phép chúng chiếm quyền kiểm soát số điện thoại, theo dõi nội dung tin nhắn và toàn bộ cuộc gọi của nạn nhân.
Cục ATTT khuyến cáo người dân cảnh giác khi dùng Google Voice và các ứng dụnh VoIP nói chung. Tuyệt đối không làm theo hướng dẫn của đối tượng lại, nâng cao bảo mật bằng chế độ xác thực 2 bước.
Khi phát hiện dấu hiệu lừa đảo, người dùng cần nhanh chóng báo cáo các tài khoản giả mạo để kịp thời ngăn chặn hành vi.